Czy suplementacja jodem jest bezpieczna w chorobach tarczycy?

Jod to pierwiastek, który jest niezbędny do prawidłowej pracy tarczycy, bez odpowiedniej jego ilości hormony nie mogą być wytwarzane w odpowiedni sposób. Suplementacja jodem w Hashimoto czy niedoczynności tarczycy to temat, który wzbudza wiele emocji – jedni specjaliści biją na alarm i odradzają jego spożycia, inni namawiają do tego by go stosować. Jak jest naprawdę? Czy należy suplementować jod? Jaką rolę pełni w organizmie człowieka? Jakie badania należy wykonać przed rozpoczęciem suplementacji? Na te i inne pytania znajdziesz odpowiedź w poniższym artykule.

Rola jodu w organizmie człowieka

Tarczyca kontroluje wiele ważnych procesów w naszym ciele ale aby ten proces działał poprawnie potrzebuje pomocy od innych części naszego ciała. Zwłaszcza od podwzgórza i przysadki mózgowej. Podwzgórze produkuje TRH (tyreoliberyna), dzięki czemu przysadka otrzymuje sygnał, by zacząć produkować hormon nazywany TSH (tyreotropina).
TSH jest pewnego rodzaju BODŹCEM dla tarczycy. Kiedy otrzymuje ten sygnał, zaczyna produkować dwa ważne hormony: tyroksynę (T4) i trijodotyroninę (T3). Zanim jednak to się stanie, tarczyca potrzebuje JODU, który sprawnie pobiera z naszej krwi.
Kiedy jod dostaje się do tarczycy, potrzebuje pomocy specjalnego białka, by dotrzeć do celu. To białko nazywane jest symporterem sodowo-jodkowym. Następnie jod łączy się z innymi substancjami, takimi jak tyrozyna, i tworzy hormony T4 i T3. Odpowiednie spożycie jodu jest zatem ważne dla każdego człowieka, by jego tarczyca mogła wytwarzać hormony, które wpływają na cały nasz organizm. Gdy brakuje go w organizmie dochodzi do wzrostu TSH oraz obniżenia fT3 i fT4, co prowadzi do powiększenia gruczołu tarczowego (tarczycy) oraz powstawania wola.

Jakie jest ryzyko suplementacji jodem?

Zarówno niedobór jak i nadmiar jodu w organizmie, może nasilać objawy choroby Hashimoto. W momencie gdy zaczniesz suplementować jod, a jednocześnie Twoja dieta w niego obfituje, możesz zrobić sobie krzywdę. Nadmiar jodu prowadzi do tzw. efektu Wolffa-Chaikoffa, co oznacza, że przyjmując wysoką jego dawkę dochodzi do zahamowania wychwytywania z krwi jodu, tym samym zahamowując produkcję hormonów tarczycy. Efekt ten trwa nawet do 48 godzin, następnie wraca do stanu sprzed spożycia wysokiej dawki jodu. Niestety jednak jeśli dawka ta nie była jednorazowa i jest regularna, narażasz się na pogorszenie objawów choroby.

Jakie badania wykonać i kto powinien suplementować jod?

Najlepszym sposobem na sprawdzenie tego czy występuje u Ciebie niedobór jodu będzie – badanie dobowej zbiórki moczu. Na podstawie tego badania specjalista może stwierdzić czy suplementacja jodu jest rzeczywiście zasadna. Dodatkowo zbadaj swoje nerki, w tym eGFR, jeśli parametry są zaburzone, suplementowanie jodu może uszkodzić nerki. Kolejnymi badaniami są USG tarczycy oraz panel tarczycowy. Nigdy samodzielnie też nie odstawiaj hormonów przepisanych przez lekarza. Jeśli okaże się, że powinieneś suplementować jod – skonsultuj to z lekarzem i monitoruj swoje samopoczucie oraz wyniki badań.
Osoby, które muszą suplementować jod to kobiety w ciąży (niezależnie od tego czy chorują na Hashimoto czy chorobę Gravesa-Basedowa), ponieważ w tym stanie fizjologicznym zwiększa się zapotrzebowanie na ten pierwiastek. Jednak zawsze należy to ustalić z lekarzem prowadzącym.

Co jest źródłem jodu w diecie?

Dzienna zalecana dawka jodu to 150µg na dobę. Jeśli Twoja dieta jest dobrze zbilansowana to tą ilość jesteś w stanie przyswoić bez suplementacji, najwięcej jodu znajduje się w:

• sól jodowana (114 µg w 5g, czyli w 1 płaskiej łyżeczce), pamiętaj jednak, że nadmiar sodu w diecie, również nie będzie korzystny dla Twojego zdrowia, dlatego warto uzupełniać jod także z innych źródeł,
• algi nori (221,4 µg w 2 sztukach),
• świeżym dorszu (110 µg w 100g),
• świeżym mintaju (103 µg w 100g),
• krewetki (100 µg w 100g),
• świeży halibut (52 µg w 100g),
• świeży łosoś (44 µg w 100g),
• makrela wędzona (40 µg w 100g),
• ser edamski (30 µg w 100g),
• orzechy laskowe (17 µg w 100g).

Podsumowanie

Jod to niewątpliwie najważniejszy pierwiastek w produkcji hormonów tarczycy, jednak to czy należy suplementować jod zależy od pewnych czynników, które zostały opisane w tym artykule. Nie zaleca się rutynowej suplementacji jodem u osób z zaburzeniami pracy tarczycy, wyjątek stanowią osoby, które mają POTWIERDZONY niedobór jodu odpowiednimi badaniami lub są to kobiety w ciąży.